پروتکل آدرس اینترنت یا آدرس IP چیست ؟
پروتکل آدرس اینترنت یا آدرس IP مخفف Internet Protocol address است. با نگاهی به نام کامل این آدرس میتوانیم چیزهای زیادی را در رابطه با شیوه کار آن بفهمیم. این همان آدرسی است که کامپیوتر شما از طریق آن، نسبت به ارسال و دریافت دادهها اقدام میکند. آدرسهای IP را میتوان همانند آدرسهای خیابانی در نظر گرفت. انسانها میتوانند نامها را بهتر به خاطر بسپارند. به همین دلیل خیابانها به گونهای نامگذاری میشوند که ما بتوانیم آنها را بهتر به خاطر بسپاریم. این در حالی است که کامپیوترها دوست دارند با اعداد کار کنند و به همین دلیل آدرسهای IP، بهترین گزینه برای ماشینها است.
هر وبسایت، کامپیوتر و سروری که در فضای اینترنت وجود دارد، از یک آدرس IP جداگانه و اختصاصی برخوردار است. هنگامیکه میخواهید یک وبسایت را بارگذاری کنید، آنگاه کامپیوتر شما از طریق آدرس IP، اطلاعات آن وبسایت را درخواست میکند. در ادامه نیز اطلاعات وبسایت موردنظر از طریق آدرس IP کامپیوتر شما، برای شما ارسال خواهند شد. این رویه بسیار مشابه شیوه نامهنگاری بین دو نفر است. برای ارسال نامه به مخاطبمان به آدرس او نیاز داریم و او نیز برای پاسخ دادن به نامه به آدرس ما نیاز دارد.
تعریف IP:
میتوان به تمام شماره شناساییهایی که تابه حال دیدهاید پروتکل آدرس اینترنت یا IP را نسبت داد. به عنوان مثال کد ملی که شماره شناسایی هویتی یک فرد است را تصور کنید ما با این شماره افراد را از یکدیگر تشخیص میدهیم، شمارهای که برای هر شخص منحصر به فرد بوده و هیچگاه با دو کد ملی یکسان روبرو نخواهیم شد، این مثال قابل تعمیم برای بقیه شماره شناساییهای مورد استفاده ما در زندگی است، به عنوان مثال شمارهی پلاک خودروها، شمارهی تلفن همراه ، شماره حساب و …
تمام مثالهای ذکر شده دارای یک ویژگی خاص هستند و آن یکتا بودن این شمارهها است. IP نیز در شبکههایی مانند اینترنت خاصیت یکتا بودن را دارد. در واقع آی پی اختصاص داده شده به هر دستگاه با دستگاه دیگر متفاوت است در صورت اختصاص یک آیپی یکسان به دو دستگاه مختلف، شبکه دچار اختلال خواهد شد.
ظاهر ای پی آدرسها چگونه است؟
آدرس IP دو فرمت رایج دارد: آدرس ip ورژن ۴ و آدرس ip ورژن ۶
آدرسهای ۳۲ بیتی IPv4 (version 4) شامل ۴ بخش است. IPv4 حدود ۴ میلیارد مقدار را می تواند در اختیار ما قرار دهد. هر بخش از یک آی با نقطه (.) از هم جدا می شوند. هر بخش آن Octet (اُکتِت) نام دارد که از عدد ۰ تا ۲۵۵ متغیر است. با توجه به گسترش و ضریب نفوذ بالای وب در دنیا این مقدار کافی نخواهد بود! به همین جهت لزوم یک راهکار دیگر IPv6 (ورژن ۶) را به وجود آورد
مثالی از IP ورژن ۴ : ۲۲.۴۴.۱۶.۲۵۳
آدرس های ۱۲۸ بیتی IPv6 (version 6) پیچیدهتر هستند. IPv6 شامل ۸ بخش که هر بخش از ۴ کاراکتر متشکل از یک مقدار عددی حروفی است. اعداد از ۰ تا ۹ و حروف از A تا F. در واقع محدوده ۰۰۰۰ تا FFFF که بی نهایت مقدار آی پی را در اختیار ما قرار خواهد داد و به نظر می رسد تا قرن ها نیاز به تغییر ورژن یا گسترش آن نباشد.
مثالی از IP ورژن ۶ : ۲۵DE:A3:0:7F4C:3BA:FE:EE35:8C4B
از آنجاییکه در وب بخاطر سپردن آدرس IP دشوار است، می توان به جای این آدرس، از نام دامنه استفاده کرد. برای هر نام دامنه یک آدرس IP در نظر گرفته میشود. مانند مثالهای زیر:
– ۲۱۶.۵۸.۱۹۲.۴۶ = www.google.com
– ۹۸.۱۳۸.۲۵۳.۱۰۹ = www.yahoo.com
انواع IP
برای آدرس IP ها دسته بندی های مختلفی وجود دارد که در هر دسته نیز انواع مختلفی وجود دارد:
آی پی های خصوصی (Private)
آدرس IP یا پروتکل آدرس اینترنت خصوصی که گاهی اوقات آدرس IP محلی نیز نامیده میشود، مختص استفاده در شبکه های داخلی است. دستگاههای خارج از شبکه نمیتوانند به این دستگاهها دسترسی داشته باشند و عملاً قابل مشاهده نیستند.
آدرسهای IP خصوصی میتوانند static یا dynamic باشند. این آدرسها از این جهت با آدرسهای IP عمومی متفاوت هستند که لازم نیست منحصر به فرد باشند و سایر دستگاهها میتوانند از همان آدرس استفاده کنند به شرطی که در یک شبکه نباشند. این به این دلیل است که دستگاههای موجود در شبکه خصوصی نمیتوانند با دستگاههای خارجی ارتباط برقرار کنند و این امر خطر اختلال در آدرس را از بین میبرد.
یکی از بزرگترین دلایل انتخاب آدرس خصوصی، حریم خصوصی است. از آنجا که دستگاههای موجود در شبکه خصوصی به اینترنت متصل نیستند، هیچ دادهای نمیتواند به شبکه وارد یا از آن خارج شود. این بدان معناست که فقط از طریق آن دستگاهها میتوان به دادههای حساس دسترسی پیدا کرد و آن را برای مشاغل کوچک که بسیاری از دادهها را مدیریت میکنند، مناسب میکند.
مسلماً سوالی که پیش میآید این است که چرا شما باید برای تجارت کوچک خود یک شبکه خصوصی را به جای یک شبکه عمومی انتخاب کنید. این مسئله عمدتاً مسئله امنیت در مقابل راحتی است. از آنجا که فضای آدرس خصوصی از ارتباطات خارجی جدا شده است، اطلاعات موجود در شبکه بسیار ایمن است و ورود ویروس ها و بدافزارها به شبکه و آلوده کردن دستگاه های تجاری شما بسیار دشوارتر است. بنابراین ، اگر حریم خصوصی و امنیت داده ها برای فعالیت های تجاری شما حیاتی است، ممکن است بخواهید یک شبکه IP خصوصی انتخاب کنید.
آی پی های عمومی (Public)
آدرس IP عمومی آدرسی است که برای دسترسی مستقیم از طریق اینترنت به یک دستگاه اختصاص داده میشود. یک وب سرور، سرویسدهنده ایمیل و هر دستگاهی که مستقیماً از اینترنت قابل دسترسی است، دارای یک آدرس IP عمومی هستند. آدرس IP عمومی در سطح جهان منحصر به فرد است و فقط به یک دستگاه منحصر به فرد اختصاص مییابد.
پروتکل آدرس اینترنت عمومی یا آدرس IP عمومی در ابتدا از طریق ICANN یا شرکت تخصیص نام ها و اعداد اینترنت (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) توزیع و تخصیص مییابد. این سازمان وظیفه ایجاد آدرسهای IP و توزیع اولیه آنها به سازمانهای ثانویه را بر عهده دارد. آدرسهای IP عمومی سپس به سازمانهایی مانند ارائهدهندگان خدمات اینترنتی (PAP) توزیع میشوند که سرانجام آنها را برای کاربر نهایی توزیع میکنند.
آی پی آدرس های عمومی به دو شکل داینامیک یا پویا (dynamic) و استاتیک یا ثابت (static) هستند.
آی پی آدرس های پویا (Dynamic)
هنگام اتصال به شبکه، یک آدرس IP پویا به شما اختصاص مییابد که بهصورت دورهای تغییر میکند. IP های پویا به صورت پیشفرض به شما اختصاص مییابد و نیازی به صرف هزینه نیست، مگر اینکه درخواست IP استاتیک بدهید و هزینه آن را پرداخت کنید.
مزایای IP پویا:
تنظیم خودکار: با استفاده از IP داینامیک، وقت و هزینه کمتری را برای تعمیر و نگهداری صرف میکنید، زیرا بیشتر دستگاهها طوری تنظیم شدهاند که بهطور خودکار آدرس IP در دسترس را بگیرند.
عدم نیاز به صرف هزینه اضافی: با انتخاب IP های پویا هزینهای برای خرید آیپی صرف نخواهید کرد.
دستگاههای نامحدود: بدون نیاز به قطع دستگاه و آزاد کردن آدرسهای IP یا تنظیم دستی آیپی برای هر دستگاه جدید، میتوانید از چندین دستگاه استفاده کنید.
معایب IP پویا:
Downtime بیشتر: گاهی اوقات ISP شما نمی تواند یک آدرس IP پویا به شما اختصاص دهد و میتواند اتصال اینترنت شما را قطع کند. این مساله برای وبسایت کسبوکارها بسیار مضر خواهد بود.
دسترسی محدود از راه دور: دسترسی از راه دور برای سیستمهایی با آیپی داینامیک میتواند چالشبرانگیز باشد و از این منظر در مقایسه با آیپی ثابت دچار کمبود خواهد بود.
آی پی آدرس های استاتیک (Static)
آدرس آی پی استاتیک به آدرسی گفته میشود که به یک دستگاه مشخص تخصیص داده میشود و با گذشت زمان ثابت میماند. برخی از دلایل اصلی که کسبوکارها آیپی ثابت را انتخاب میکنند، دسترسی آسان از راه دور، ارتباط مطمئن و میزبانی آسان سرور یا وبسایت است. با وجود هزینه بالای Static IP، قابلیتهای اضافی و امکان کنترل آن باعث شده است تا بسیاری از کسبوکارها این نوع آدرس IP را انتخاب کنند.
مزایای IP استاتیک:
مدیریت آسان سرور : روند میزبانی وب، ایمیل یا سرور پروتکل انتقال فایل (FTP) را تسهیل میبخشد.
دسترسی از راه دور: این ویژگی به کارمندان اجازه دهد تا از راه دور کار کنند. زیرا VPN (شبکه خصوصی مجازی یا Vitual Private Network) آدرس IP شما را حفظ میکند و امکان دسترسی از راه دور را فراهم میکند.
ارتباط قابل اعتماد: با استفاده از Static IP، برقراری ارتباط با پروتکل VoIP (Voice over Internet) و سایر خدمات صوتی دیجیتال امکانپذیر خواهد بود.
انتقال آسان فایلها: با استفاده از آیپی استاتیک بارگذاری (Upload)و بارگیری (Download) دادهها سریعتر انجام خواهد شد.
معایب IP استاتیک:
مشکلات امنیتی: از آنجایی که یک آدرس IP ثابت میتواند به هکرها فرصت حمله به شبکه شما را بدهد، توصیه میشود اقدامات اضافی مانند نصب و فعال سازی فایروال (FireWall) یا دیواره آتش را در شبکه خود انجام دهید.
هزینه بالا: استفاده از IP ثابت برای سرورهای میزبان به این معنی است که سرور شما دائماً روشن است. در نتیجه هزینهی بیشتری در مقایسه با آدرس آیپی استاتیک خواهد داشت.
تنظیمات پیچیده: راهاندازی و تنظیم Static IP دشوار بوده و بهتره به دنبال ارائهدهنده خدمات اینترنتی (ISP) باشید که پشتیبانی مورد نیاز برای تنظیم دستی دستگاههای دارای IP ثابت را ارائه میدهد.
نسخههای آی پی IPv4 و IPv6
پروتکل آدرس اینترنت (IP) در سیر تکامل خود، در دو نسخه اصلی تثبیت شد: یکی نسخه چهارم موسوم به IPv4 و دیگری نسخه ششم که IPv6 نام دارد. نسخه چهارم یا IPv4 هنوز پرکاربردترین نسخه پروتکل اینترنت است اما با رشد فزاینده شمار کاربران اینترنت و نیز سربرآوردن اینترنت اشیاء، ظرفیت IPv4 دیگر پاسخگوی این حجم از تجهیزات نخواهدبود. چنین مواردی سبب شد IPv6 جایگزین آتی IPv4 شود، گرچه هماکنون نیز استفاده از IPv6 امکانپذیر است.
یک آدرس IPv4 از چهار بخش تشکیل شده است، که هر کدام شامل سه عدد است و هر کدام از این دسته اعداد به وسیله یک نقطه از یکدیگر جدا می شوند. هر کدام از این اعداد می توانند از ۰ تا ۲۲۵ باشند.
بیایید به یک مثال از آدرس آی پی نگاهی بیندازیم: ۱۷۲٫۱۶٫۲۵۴٫۱
یک آدرس IPv6 از هشت گروه از اعداد ۴ تایی هگزا دسیمال است. اگر یک گروه از ۴ تا صفر تشکیل شده باشد، از عبارت : (دونقطه) برای کوتاه سازی عبارت استفاده می شود.
چه تفاوتی بین IPv4 و IPv6 وجود دارد؟
شما ممکن است در زمان بررسی تنظیمات به نوع متفاوتی از پروتکل آدرس اینترنت یا آدرس ایپی به نام IPv6 برخورد کرده باشید. آدرس ایپی که ما تا به اینجا در مورد آن صحبت کردیم IP version 4 (IPv4) نام داشت. پروتکلی که در اواخر دهه ۷۰ میلادی توسعه پیدا کرد. آنها از ۳۲ بیت باینری (چهار دسته octet) برای فراهم کردن ۴٫۲۹ میلیارد آدرس یکتای ممکن استفاده میکنند. با این که این تعداد، بسیار زیاد است، اما خیلی وقت پیش تمام آدرسهای موجود به کسب و کارهای مختلف اختصاص داده شده است.
در اواسط دهه ۹۰ نگرانی در مورد احتمال کمبود آدرسهای ایپی باعث شد نیروی ضربت مهندسی اینترنت (IETF) آدرس IPv6 را طراحی کند. IPv6 به جای آدرس ۳۲ بیتی از آدرس ۱۲۸ بیتی استفاده میکند، بنابراین مجموع تعداد آدرسهای یکتا به رقمی میرسد که بعید میرسد به این زودی تمام شود.
آدرسهای IPv6 به صورت بخشهای هشت تایی بیان میشوند که با نشان دو نقطه (:) از هم جدا میشوند. هر بخش شامل چهار رقم هگزا دسیمال بوده که نشان دهنده ۱۶ رقم باینری است. (به همین دلیل است که هگزا دسیمال یا شانزده تایی نام دارد) یک آدرس IPv6 چیزی شبیه به این است: ۲۶۰۱:۷c1:100:ef69:b5ed:ed57:dbc0:2c1e
چگونه یک دستگاه درون شبکه ، آدرس IP خود را دریافت میکند؟
در زمان اتصال دستگاه به شبکه ، یک آدرس IP دینامیک به طور خودکار به آن اختصاص داده خواهد شد. امروزه اکثریت شبکهها برای انجام این کار از چیزی به نام پروتکل پیکربندی میزبان پویا (Dynamic Host Configuration Protocol) استفاده میکنند. وقتی یک دستگاه به شبکه متصل میشود روتر شما یک پیام درخواست آدرس ایپی ارسال میکند. DHCP این پیام را دریافت میکند و بعد از مجموعه آدرسهای آزاد موجود یک آدرس ایپی برای آن دستگاه در نظر میگیرد.
یک محدوده آدرس ایپی خصوصی مشخص برای این منظور وجود دارد که روترها از آن استفاده میکنند. این که این آدرسها به چه شکلی هستند به تنظیمات روتر شما برای این منظور بستگی دارد.
موضوعی که در مورد آدرسهای دینامیک وجود دارد این است که ممکن است بعضی اوقات تغییر پیدا کند. سرورهای DHCP آدرسهای ایپی را به طور موقت در اختیار دستگاهها قرار میدهد و وقتی این مدت زمان به پایان رسید دستگاه باید یک آدرس جدید دریافت کند.
اغلب اوقات این موضوع مشکلی به وجود نمیآورد. اما هر از گاهی ممکن است بخواهید آدرس ایپی یک دستگاه ثابت باقی بماند. برای نمونه، ممکن است دستگاهی داشته باشید که میخواهید به طور دستی به آن دسترسی داشته باشید و باید آدرس ایپی آن را به یاد داشته باشید و یا اپلیکیشنی دارید که تنها از طریق آدرس ایپی به شبکه و دستگاه شما متصل میشود. در چنین شرایطی شما میتوانید یک آدرس ایپی ایستا یا استاتیک به این دستگاهها اختصاص دهید شما میتوانید با تنظیمات دستی خودتان یک آدرس ایپی استاتیک برای دستگاه ایجاد کنید.
روش دیگر اختصاص آدرس Ip استاتیک پیکربندی کردن روتر به گونه ای است که به دستگاه های مشخص، آدرس یکتایی تخصیص داده شود. در این روش آدرس آیپی هرگز تغییر نمیکند.
چگونه آی پی ثابت داشته باشیم؟
برای اینکار می بایست با سرویس دهنده اینترنت خود در ارتباط باشید و درخواست آی پی ثابت بدهید. توجه داشته باشید که اینکار مستلزم پرداخت هزینه می باشد. همچنین مشکلاتی نیز مانند عدم دسترسی، در صورت بلاک شدن آی پی را به دنبال خواهد داشت. در کل آی پی ثابت یکسری خصوصیاتی دارد که می توان از آنها استفاده کرد.
برخی از کاربردهای آی پی استاتیک یا ثابت :
-
- مشاهده تصاویر دوربین های مداربسته
- اتصال به سرور از راه دور
- حسابداری آنلاین
- دسترسی به فایل Sharing
- اتوماسیون اداری
چنانچه از این نوشته لذت برده و استفاده کردین منتظر نظرات خوب شما هستم.
البرز شبکه آماده فروش تجهیزات و ارائه خدمات در زمینه پروژه های نظارت تصویری ، شبکه های کامپیوتری و مراکز تلفن VoIP و سانترال می باشد.
خیلی خوب و مفصل بود